معرفی تجهیزات استودیویی برای ضبط صدا در ایران
راهنمای خرید
ما در عصری زندگی می‌کنیم که به لطف شبکه جهانی اینترنت، از هر نقطه از جهان می‌توان محتوای خاصِ خود را تولید کنیم. فرقی ندارد این محتوا متنی، صوتی، تصویری و یا ترکیبی از این‌ها باشد؛ مهم هدفی است که دنبال می‌کنیم. در اینجا هدف، وسیله را توجیه می‌کند. در این متن که قصد داریم به معرفی کلی تجهیزات استودیویی برای ضبط صدا بپردازیم، وسیله، تجهیزاتی هستند که برای ضبط صدا نیاز داریم. هدف هم نوعِ محتوایی است که قرار است تولید شود.
چه صدایی قرار است ضبط شود؟ آیا یک تولید موسیقیایی است؟ پادکست و گویندگی است؟ استریم برای دنیای گیم یا هر پخش broadcast دیگری است؟ شاید هم قصد دارید کتاب صوتی تولید کنید یا محتوای صوتی یک اپلیکیشن را ضبط کنید؟ شاید هم قصد دارید محتوای ویدیویی ضبط کنید. در تمام این موارد شما بر اساس بودجه و سطحِ کاری، نیازمند یکسری تجهیزات استودیویی برای ضبط صدا هستید.
در این متن ما سعی می‌کنیم در دو سطح مبتدی و استودیو خانگی حرفه‌ای این تجهیزات را معرفی کنیم. البته حتماً می‌دانید که این دو دسته نیز سطوح متفاوتی خواهند داشت. امیدوار هستیم که به یک درک کلی از انواع تجهیزات برای ضبط صدا برسید. به طور معمول برای ضبط صدای گویندگی، پادکست و مواردی از این قبیل می‌توان با کمترین تجهیزات ممکن کار حرفه‌ای را آغاز کرد. با ما همراه باشید.
قدم اول؛ میکروفون حیاتی‌ترین بخش ماجرا
از میکروفون شروع کردیم، چرا که بدون میکروفون صدایی ضبط نخواهد شد. اما در این بخش قصد نداریم از مدل‌های مختلف میکروفون بگوییم. تمام گوشی‌های هوشمند امروزی از یک میکروفون داخلی built-in mic برخوردار هستند. همچنین تبلت‌ها، لپ‌تاپ‌ها/ PC، برخی اسپیکرهای بلوتوثی و اکثر دوربین‌های عکاسی با قابلیت فیلمبرداری و دوربین‌های حرفه‌ای، از چنین میکروفونی برخوردار هستند.
بله شما نیاز به هیچ میکروفون اکسترنالی نخواهید داشت. صدا را می‌توانید با این تجهیزات هم ضبط کنید. اما به نظر چرا حرفه‌ای‌ها حتی با وجود بهترین دوربین‌های فیلمبرداری، از یک میکروفون اکسترنال استفاده می‌کنند؟
برای ضبط بهتر صدا ما نیازمند یک دیافراگم نسبتاً بزرگ هستیم که معمولاً تجهیزاتی که گفتیم به خاطر کاربرد اصلی‌شان از این بابت محدود می‌شوند. بله شما می‌توانید بر هر دستگاهی که مجهز به built-in mic است کار خودتان را آغاز کنید؛ با چه سطحی؟ هدف‌تان چیست؟ مخاطب‌تان کیست؟
تجهیزات استودیویی اساسی برای یک محیط خانگی
وقتی از یک استودیوی خانگی حرف می‌زنیم، می‌تواند تجهیزات متفاوتی را شامل شود. برخی استودیوهای خانگی حال و هوای شدیداً حرفه‌ای دارند و فراتر از یک ست‌آپ خانگی هستند. برای اینکه همه چیز برای شما ملموس‌تر شود ما به 5 بخش اساسی در یک استودیوی خانگی اشاره می‌کنیم:
- میکروفون Microphone
- رابط صوتی/ کارت صدا Audio Interface
- هدفون Headphone
- اسپیکرها برای مانیتورنیگ Monitor Speakers
- آکوستیک کردن اتاق
شما با این 5 وسیله به عنوان تجهیزات اساسی یک استودیو خانگی، می‌توانید هر کاری بکنید. البته بستگی به حد و سطحِ این تجهیزات هم دارد. هر کدام از این موارد انواع مختلفی دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت. فقط فراموش نکنیم که اگر قصد استریم، پادکست، گویندگی و مواردی از این دست دارید شاید نیازی به اسپیکرهای مانیتورنیگ و آکوستیک کردن اتاق نداشته باشید. به هر حال می‌توان از این 5 مورد، برخی‌ها را به خاطر بودجه محدود یا هدف خاصی که دارید خط زد. در ادامه همراه باشید با اولین جزء اساسی: میکروفون‌های استودیویی.
انتخاب میکروفون به عنوان یکی از تجهیزات صوتی
هر چند ما در دیگر مقالات مفصل در مورد میکروفون و انواع آن صحبت کرده‌ایم. اما بگذارید یک دید کلی به شما بدهیم. عموماً میکروفون‌ها یا کاندنسر Condenser هستند یا داینامیک Dynamic. به جز موارد خاص مثل آدیوتکنیکا مدل AT2040 که یک میکروفون پادکست از نوع داینامیک، با الگوی قطبی هایپرکاردیوید، اکثر میکروفون‌های استودیویی کاندنسر هستند. حساسیت بالاتری دارند و جزئیات صدا را بهتر ثبت می‌کنند. به عنوان مثال برای گویندگی و پادکست و یا استریم می‌توانید از نمونه بسیار خوب Audio Technica AT4033a استفاده کنید. اما شاید بودجه‌تان محدودتر از این حرف‌هاست؛ پس بهتر است سری به محصولات بویا BOYA نظیر BY MM1 plus بزنید.
توجه داشته باشید که اگر برای کار موسیقی بخواهید یک میکروفون استودیویی تهیه کنید، بهتر است بیخیال گزینه‌های ارزان‌تر شوید، مگر در مواردی که واقعاً محدودیت دارید. هرچند میکروفون‌های بویا آنقدر توانا هستند که کار شما را خراب نکنند و یادآوری کنیم که سطحی که قرار است تولید خود را عرضه کنید نیز حائز اهمیت است. اگر برای شروع با محدودیت بودجه مواجه هستید بعضی محصولات زیر 1 میلیون تومان برای کار پادکست یا وکال می‌توانند همراه شما باشند.
علاوه بر این شما بسته به اینکه آیا در برنامه‌هایی که اجرا می‌کنید مهمانی دعوت می‌کنید یا نه به میکروفون‌های دیگری هم نیاز پیدا خواهید کرد. می‌توانید از بین میکروفون‌های استودیویی ، دستی یا یقه‌ای، بسته به نیازهای خود دست به انتخاب بزنید. به عنوان مثال میکروفون‌های دستی به راحتی بین افراد جابه‌جا می‌شوند و میکروفون‌های یقه‌ای برای حرکت آزادانه حین صحبت کردن کاربردی است.
این نکته هم نباید فراموش شود که اگر میکروفون را برای ضبط صدای ساز به خصوصی می‌خواهید حتماً با محدوده فرکانسی Response Frequency سازگاری داشته باشد.
تجهیزات جانبی میکروفون
عموماً برای میکروفون‌های استودیویی با کاربری پادکست، گویندگی، استریم، خوانندگی vocal و مواردی از این دست، یک پاپ فیلتر pop filter حیاتی است. معمولاً میکروفون‌ها به همراه آن ارائه می‌شوند. همچنین برخی به جای فوم pop filter از پاپ شیلد pop shield به همراه لرزه‌گیر ShockMount بهره‌مند هستند. هر دو این‌ها برای کاهش حداکثری صدای پوپ pop ناشی از ادای لفظ حروفی نظیر ب و پ در ابتدای کلمات است.
برای خوانندگی قطعاً به استند میکروفون Microphone Stand نیاز خواهید داشت. در چنین حالتی به دنبال میکروفونی باشید که از لرزه‌گیر/ شاک‌مانت بهره‌مند باشد یا باید اقدام به تهیه جداگانه کنید. اگر قصدتان پادکست یا گویندگی و تهیه ویدیو است شاید میکروفون‌های استودیویی رومیزی نظیر BOYA BY-M1000 را بهتر تشخیص دهید.
انتخاب میکروفون شاید حیاتی‌ترین بخش ماجرا باشد. برای سر هم کردن یک استودیوی خانگی مبتدی شاید با یک میکروفون استودیویی USB بسیار ارزان اما با کیفیتِ مطلوب نظیر MAONO AU-PM461TR آغاز کنید. اما اگر آینده خاصی از استودیوی خود متصور هستید بهتر است سراغ گزینه‌ها با کابل‌های XLR بروید که انعطاف بیش‌تری در اتصال با کارت‌های صدا برای تولید هرچه بهتر صدایی حرفه‌ای برای کاربر فراهم می‌کنند.
تجهیزات استودیویی : هدفون برای مانیتورینگ
این از آن تجهیزاتی است که می‌توان از آن صرف‌نظر کرد. اما بودن آن یک موهبت است. چرا که شما می‌توانید از چند و چون کار خود باخبر شوید.
به طور کلی می‌توان به دو نوع میکروفون اشاره کرد: پشت بسته Closed Back که برای مانیتورینگ در حین ضبط و استریم کاربردی هستند. می‌توان یک نمونه باکیفیت را از Audio-Technica ATH-M50x اشاره کرد. آدیوتکنیکا مدل ارزان‌تری هم دارد که Audio-Technica ATH-M20x است. وقتی به دنبال یک هدفون خوب هستیم، باید ایزوله کردن/ فیلتر کردن نویزهای خارجی، محدوده فرکانسی و راحتی را در نظر گرفت.
گاهی ما از یک سازی صدا را ضبط می‌کنیم، مثلاً از درام کیت الکترونیک electronic drum kit یا یک کیبورد که نیازی به میکروفون mic نداریم؛ یا اینکه در پروسه میکس mixing هستیم. هرچند می‌توان از طریق اسپیکرهای مانیتورینگ اینکار را انجام داد، ولی هدفون‌های پشت باز open back انتخابی به صرفه برای برخی شرایط هستند.
تجهیزات استودیویی : اسپیکر مانیتورینگ
در دنیای صوت به این اسپیکرها Studio Monitors یا Nearfield Monitors می‌گویند. هرچند با دیدن آن‌ها یاد اسپیکرهای معمول می‌افتیم، ولی اینگونه نیست! برخلاف اسپیکرهای خانگی که به دنبال بهبود تجربه شنیداری هستند، در اسپیکرهای مانتیورینگ هدف تولید پاسخ فرکانسی Frequency Response فلت flat است. مهندس صدا باید همه چیز را به درستی بشنود و تفکیک‌ها را تشخیص دهد و ریزترین صداها به گوشش برسد تا بتواند یک میکس و تنظیم درست و حسابی را تولید کند. معمولاً مدل‌ها برای یک استودیو حرفه‌ای مثلGenelec 8331- AP قیمت‌های بالایی دارند؛ اما به لطف دنیای فناوری همیشه امکانی برای افراد تازه‌وارد که در حال گام برداشتن در دنیای حرفه‌ای هستند وجود دارد.
رابط صوتی یا کارت صدا؛ لینک ارتباطی
تمام مواردی که ذکر شدند نیاز به یک رابط دارند تا همگی به آن متصل شوند و تجربه ضبط صدا با کیفیت بالا و بدون تاخیر سر و شکل بگیرد. چه در فرایند ضبط و چه مانیتورینگ، تاخیر اتفاق خوشایندی نیست. همچنین برای رسیدن به حداکثر کیفیت میکروفون‌های XLR نیازمند رابط‌های صوتی هستید. برای اعمال یکسری تغییرات که دیگر نیازی به ادیت‌های بعد از ضبط نباشد نیز این کارت‌های صدا که برخی با یک پری‌آمپ همراه هستند، بسیار کاربردی و در نظر گرفتنِ آن گامی حرفه‌ای است.
می‌توان به یک مدل گران قیمت برای استودیوهای حرفه‌ای در سطح بالا اشاره‌ای داشت. کارت صدا Audio Interface با نام RME FireFace UFX که از 94 کانال ورود و خروجی برخوردار است و انعطاف بالایی برای اتصال انواع دستگاه و ساز را دارد. این کارت صدا از فناوری Thunderbolt برای کاهش حداکثری تاخیر Latency بهره‌مند است. از 76 کانال متفاوت از طریق USB صدا ضبط می‌کند.
به هرحال استودیوهای خانگی حتی در حد حرفه‌ای به چنین تجهیزاتی نیاز ندارند. شاید با یک مدل بسیار ارزان قیمت از شرکت معتبر بویا BOYA BY-AM1 که می‌توانید از دو ورودی XLR برای میکروفون‌ها، از ورودی جک 6.5 میلی‌متری برای اسپیکر مانیتورینگ و یک هدفون برای مانیتورینگ بهره‌مند شوید. یک رابط صوتی بسیار به صرفه و جمع و جور برای کسانی که قصد دارند بهترین عملکرد بدون تاخیر را از میکروفون با رابط XLR دریافت کنند.
برای خرید تمام محصولاتی که معرفی کردیم، می‌توانید به سایت دیدنگار مراجعه کنید و در کمترین زمان بهترین محصول را انتخاب کنید.
چه تجهیزات دیگری برای ضبط صدا می‌توان نام برد؟
به هر حال پیش از هر چیزی شاید بتوان به کامپیوتر PC اشاره کرد. هر چند برخی افراد از میکروفون در کنار یک دوربین ضبط ویدیو یا حتی گوشی برای اتصال میکروفون استفاده می‌کنند، اما در هر صورت نمی‌توان انکار کرد که PC جز مواردی است که به آن نیاز پیدا خواهید کرد. ما از این بخش صحبتی به میان نیاوردیم و معمولاً لپ‌تاپ‌ها یا سیستم‌های متوسط و معمولی به راحتی کار شما را راه می‌اندازند.
علاوه بر این شاید به یک نرم‌افزار ضبط صدا نیز نظری داشته باشید. یکی از این نرم‌افزارها Digital Audio Workstation یا DAW است که برای ضبط، ادیت و میکس می‌تواند نیازهای شما را پوشش دهد. انتخاب‌های متعددی از بین انواع نرم‌افزارها بسته به سبک کاری خواهید داشت.
برای ضبط صدا بسته به هدفی که دارید، تجهیزات باید خریداری شوند. اگر هدف شما موسیقی باشد بسته به شرایط و سازهایی که قصد دارید صدای آن‌ها را بازتولید کنید این تجهیزات متفاوت خواهند بود. اما برای یک استودیو خانگی وجود میکروفون، هدفون برای مانیتورینگ ضبط، اسپیکر برای مانیتورینگ میکس و رابط صوتی/ کارت صدا Audio Interface برای افزایش کیفیت و رفع تاخیر delay در ضبط و مانیتورینگ از ضروری‌ها به شمار می‌آیند.
اگر کار شما در حوزه موسیقی است یا قصد ضبط حرفه‌ای‌تر از صدای خود در یک استودیو خانگی هستید، قطعاً به آکوستیک کردن اتاق فکر می‌کنید. یکی از تجهیزات bass trap است که فرکانس‌های بَم low frequency را جذب می‌کند و صدایی شفاف‌تر و با نویز کمتر تولید خواهد شد. همچنین Acoustic Panel برای جذب فرکانس‌های حد واسط low-mid و high frequency است. بازتاب‌های صدا را به حداقل ممکن می‌رسانند. می‌توان به دیفیوزرها Diffusers هم اشاره‌ای داشت که برای اتاق‌های بزرگ‌تر کاربردی است. در کنار این‌ها برای یک شروع کم‌هزینه‌تر می‌توان سراغ reflection filter برویم که جایگزینی موقت اما کاربردی برای یک استودیو خانگی است که دوست دارد حداقل پله اول حرفه‌ای‌گری را طی کند.
در صورتی که می‌خواهید صدای خود را برای پادکست، گویندگی و یا استریم ضبط و بازتولید کنید، حتی با یک میکروفون استودیویی USB هم کار شما راه می‌افتد. اما برخورداری از میکروفون‌های XLR به همراه یک رابط صوتی Audio Interface شما را وارد سطح حرفه‌ای خواهد کرد.
ختم کلام در مورد تجهیزات استودیویی ضبط صدا
همانطور که مشخص است برای ورود به هر سطح، تجهیزات حرف اول را می‌زنند. البته قطعاً محتوای شماست که اهمیت دارد، اما کیفیت می‌تواند محتوای شما را با حال و هوای بهتری به گوش مخاطب برساند و حداقلی‌ها ضروری هستند.
به طور کلی برای شروع کار پادکست و گویندگی یا ضبط ویدیو، با وجود یک میکروفون USB نظیر MAONO AU-PM461TR هم کار به خوبی پیش خواهد رفت. اما اگر قصد دارید کار سر و شکلی حرفه‌ای‌تر به خود بگیرد بهتر است به یک میکروفون XLR و رابط صوتی فکر کنید. در مورد استریم گیمرها، هدفون‌های مجهز به میکروفون نظیر Creative Sound BlasterX H3 می‌توانند یک انتخاب برای بودجه بسیار محدود باشد. شک نکنید که کیفیت صدا بسیار حائز اهمیت است و شفافیت آن حال و هوای دیگری برای مخاطب دارد.
شما به یک استودیو خانگی برای ضبط صدا فکر می‌کنید؟ قرار است چه محتوایی تولید کنید؟ تجربه شما از سطوح مختلف این حرفه چیست؟ نظرات خود را در بخش کامنت با دیگران به اشتراک بگذارید.
پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را بخوانید
