فتوشاپ یا لایت روم؟ بهترین انتخاب برای عکاسان کدام است؟
نقد و بررسی
مقدمه : در این مقاله قصد داریم شما را با نقاط قوت و ضعف نرمافزارهای مشهور دنیای تصویر و عکاسی، یعنی فتوشاپ و لایت روم آشنا نماییم. برای مدتهای طولانی، آموزش نرم افزار فتوشاپ تنها انتخاب عکاسان جهت ویرایش تصاویر بود. انحصاری که عضو جدید خانواده ادوبی یعنی لایت روم به چالش کشیده است.
در دورانی که عبارت فتوشاپ ( Photoshop ) بهقدری فراگیر گردیده است که از آن بهعنوان یک فعل در میان عامهی مردم استفاده میشود، تصور رقیبی برای این نرمافزار نیرومند، دور از ذهن میآید. گویا تنها خالق فتوشاپ یعنی کمپانی ادوبی ( Abode ) میتوانست نرمافزاری تولید نماید که فتوشاپ را به چالش بکشد.
این تسلط کامل، تا زمان عرضهی لایت روم ( Lightroom ) ادامه داشت. لایت روم با امکانات و محیطی بسیار شبیه به ادوبی فتوشاپ اما با ماهیت و کارکردی کاملاً متفاوت به بازار عرضه گردید.
فتوشاپ یا لایت روم؟ سردرگمی جدید عکاسان
پس از عرضهی لایت روم بود که این سوال بهویژه برای عکاسان بهوجود آمد که کدام یک از این دو نرمافزار فتوشاپ یا لایت روم میتواند گزینهای مناسب برای ویرایش تصاویر آنها باشد؟
فراموش نکنید که ما در ایران هزینهای بابت این نرمافزارها نمیپردازیم و طبیعتاً دغدغهی پرداخت لایسنس گران قیمت این نرمافزارها را نداریم.

نقاط قوت و ضعف نرمافزار فتوشاپ
فتوشاپ اساساً یک نرمافزار ادیت تصویر بر پایهی ویرایش تک به تک پیکسلهای یک عکس است. صدها ابزار و افکت در این نرمافزار تعبیه شدهاند تا بتوانند تمامی فرآیندهای ویرایش تصویر را از کوچکترین تا بزرگترین بخشهای تصویر، اجرا کنند.
نقاط قوت نرمافزار فتوشاپ
- قابلیت روتوش عالی
- تعریف اکشنهای آماده و متنوع
- امکان ایجاد ترکیبهایی از ابزارهای مختلف
- مدیریت لایهها
- قاب بندی ساده
- رفع آسان عیوب تصویر
- انتخاب هوشمندانهی بخشها و کادرهای مجزای هر عکس
نقاط ضعف نرمافزار فتوشاپ
- لایسنس گران نرمافزار
- پتانسیل از بین بردن تصویر اورجینال
- عدم عملکرد بر روی فایلهای فرمت RAW
- عدم برخورداری از سیستم گردش کار مدیریت تصاویر
- کاربری پیچیده بهعلت وجود منوهای متعدد
کار با نرمافزار فتوشاپ بهعلت عملکرد دقیق و کنترل وسیعی که بر روی تمامی پیکسلهای تشکیل دهندهی یک عکس دارید، میتواند دارای ظرافت و دقتی بسیار بالا باشد.
بررسی جامع ویژگیهای نرمافزار فتوشاپ

1- روتوش تصویر با نرمافزار فتوشاپ
با آمدن فتوشاپ، فرآیند روتوش تصویر سریعتر از هر زمان دیگری شد و تحولی جدی اتفاق افتاد. اگر بخواهید از نامنظمی موها، لکهای روی پوست و حتی گودی زیر چشم راحت شوید، نرمافزار فتوشاپ به زیبایی این کار را انجام میدهد.
در عکاسیهای مدلینگ بهراحتی میتوان جزئیاتی همچون رنگ دندان سوژه را هم سفید کرد و بدون شک فتوشاپ در این زمینه، بهترین است.
ابزارهای متعدد این نرمافزار همچون براشها و استمپها میتوانند فرآیند روتوش عکس را سرعت و دقت بخشند.
2- کار کردن با لایههای مختلف و متاثر از یکدیگر
اساس ویرایش تصویر در نرمافزار فتوشاپ، در تفکیک لایه به لایهی کار است. ابداعی که موجب شده است تا عکاسان قادر باشند بخشهای مختلف تصویر خود را بهصورت جداگانه و بسیار دقیق، قاب بندی و ویرایش نمایند. کارکرد لایه به لایهی نرمافزار فتوشاپ تقریباً در تمامی انواع سبکهای عکاسی و ویرایش عکسهای آنها، تاثیری فوقالعاده داشته است.
3- استفاده از اکشنها در فتوشاپ
بخش اکشن ( Action ) در فتوشاپ به شما این اجازه را میدهد تا توالی گامها و عملکردهایتان در فتوشاپ را ضبط نمایید و پس از آن، تنها با فشردن یک دکمه تمامی این گامها و عملکردها عینا بر روی هر تعداد تصویر که دوست دارید، اتفاق بیفتد.
این عملکرد به ظاهر ساده در زمانی که مشغول به کار بر روی یک پروندهی جامع با صدها عکس باشید که نیاز به یک ویرایش ساده دارند، بینهایت کاربردی است.
شما فقط یکبار عملیات ویرایش و ذخیره سازی را انجام میدهید و پس از آن، فتوشاپ بهصورت اتوماتیک این فرآیند را بر روی هر تعداد عکس که دوست داشته باشید، پیاده میکند. آشنایی با عملکرد اکشنها در ابتدا کمی سخت به نظر میآید؛ اما با فراگیری عملکرد آن در هر بار ویرایش تصویر ممکن است ساعتها زمان ذخیره کنید.
4- ترکیب کردن
فتوشاپ برای ویرایش عکسها بهقدری ابزارهای گوناگون دارد که شما میتوانید در یک چشم برهمزدن، هر آنچه که میخواهید را بر روی تصویرتان انجام دهید.
حتی اگر چشم یک نفر هم در عکس بسته باشد، برای فتوشاپ تنها چند دقیقه کافی است تا یک کپی همگون با چشم سوژه در جای آن قرار بگیرد و این یکی دیگر از مزایای کارکرد بر مبنای پیکسل فتوشاپ است. فتوشاپ اساساً در ترکیب کردن المانهای مختلف از چندین عکس، نرمافزاری بیرقیب است.
5- قابلیت تشخیص المانهای تصویر
فتوشاپ نسخه به نسخه تلاش داشته است تا نرمافزاری هوشمندتر گردد. به همین منظور ابزارهای انتخاب آن در نسخههای جدید بسیار هوشمندانهتر میتوانند المانهای تصویر را از یکدیگر تمیز دهند که این امر فرآیند ویرایش عکس را بسیار آسانتر کرده است.

برخی از نقاط ضعف نرمافزار فتوشاپ
فارغ از قیمت حدودا 700 دلاری این نرمافزار که استفاده کنندگان آن در ایران، تقریباً دغدغهای دربارهاش ندارند، فتوشاپ دارای چند نقطهی ضعف است که از مهمترین آنها عدم امکان ویرایش عکسهای با فرمت RAW میباشد.
این موضوع برای عکاسان حرفهای که معمولاً فرمت RAW را برای عکاسی انتخاب میکنند، قطعاً ناخوشایند است.
دومین نقطه ضعف مهم فتوشاپ البته در مقایسه با فرآیند عالی لایت روم، عدم وجود چرخهی کامل مدیریت فایلهای تصویری است. در این زمینه لایت روم قطعاً بیرقیب است. فراگیری کار با نرمافزار فتوشاپ ضمناً بهعلت وجود جزئیات، ابزارهای کنترلی و ویرایش تصویر متعدد کمی دشوار است.
نقاط قوت و ضعف نرمافزار لایت روم

لایت روم محصولی است که کمپانی ادوبی بعد از فتوشاپ روانهی بازار کرد. قطعا لایت روم بیش از هر حرفهای دیگری برای عکاسان کاربرد دارد. این نرمافزار در کنار دامنهی گستردهی ابزارهای ویرایش تصویرش، یک سیستم جامع مدیریت چرخهی ویرایش و ذخیرهی تصاویر است.
نقاط قوت نرمافزار لایت روم
- قابلیت کار با عکسهای فرمت RAW
- سیستم گردش کار موثر و فوقالعاده
- قالبهای ویرایشی آماده
- محافظت از فایل اورجینال تصویر
- فراگیری آسان و قیمت کمتر
نقاط ضعف نرمافزار لایت روم
- عدم امکان روتوش تصاویر
- عدم شناخت فایلهای غیر تصویری
- کمبود ابزارها و امکانهای ویرایش تصویر
تقریباً همان تیمی که فتوشاپ را تولید کردهاند، خالق نرمافزار لایت روم نیز بودهاند. یک عکاس میتواند با کمک نرمافزار لایت روم عکسهایش را مشاهده، دسته بندی و سازمان دهی کند. امکان ویرایشهای پایهی مختلف عکاسی در نرمافزار لایت روم فراهم است و شما خیلی راحت میتوانید تصاویر ویرایش شده را در شبکههای اجتماعی و اینترنت منتشر نمایید.
سیستم گردش کار مدیریت تصاویر، امکان سامان دهی هزاران عکس را بهراحتی برای شما فراهم میکند.
بررسی جامع ویژگیهای نرمافزار لایت روم

1- امکان پردازش فایلهای فرمت RAW
نرمافزار لایت روم از همان انجینی که در فتوشاپ و نرمافزار ( Bridge ) مورد استفاده قرار گرفته است، بهره میبرد؛ اما رابط کاربری آن بهویژه برای عکاسان راحتتر است.
یک عکاس بهراحتی میتواند، کنتراست، نوردهی، غنای رنگی و میزان شفافیت و شارپ بودن تصویر را در این نرمافزار مدیریت و ویرایش کند. ابزارهای مختلفی وجود دارند تا شما حتی بتوانید میزان نویز تصویر را در نرمافزار لایت روم کاهش دهید.
2- سیستم مدیریت گردش کار
با این نرمافزار شما میتوانید تمام فرآیند ورود عکس، ویرایش آن و ذخیره سازی و انتشارش را مدیریت کنید. در لایت روم شما قادر هستید عکسهای خود را با هر ترتیبی که دوست دارید و با هر کلمه کلیدی، در گالریهای مختلف ذخیره نمایید.
لایت روم به شما این امکان را میدهد که بهسرعت از عکسهایتان اسلایدشو بسازید، آنها را آمادهی پرینت کنید و یا این که بهصورت گالری اینترنتی منتشر نمایید. این امکان در لایت روم وجود دارد که عکسهایتان را بهصورت مستقیم در فیس بوک ( Facebook ) و فلیکر ( Flickr ) منتشر کنید.
3- قابلیت پریست ( Presets ) امکانی همچون اکشن در فتوشاپ
پریست عملکردی همچون ویژگی اکشن فتوشاپ دارد. لایت روم بهوسیلهی این امکان، فرآیندها و تنظیمات را ذخیره میکند. شاید در سادهترین تعریف بین پریست در لایت روم و اکشن در فتوشاپ بتوانیم بگوییم :
« اکشن در فتوشاپ عملکردی سختتر و البته بهمراتب دقیقتر و حرفهایتر دارد؛ اما پریست در نقطهی مقابل، راحتتر قابل اجرا است در حالی که محدودیتهایی نیز در عملکردش وجود دارد. تنظیم کردن پریست در عین سادگی اما نسبت به فرآیند اکشن فتوشاپ، بسیار زمانگیرتر است. »
4- لایت روم ، عکس اورجینال را خراب نمیکند.
با هر فرمت عکسی که در لایت روم کار کنید، این نرمافزار با فایل اورجینال شما کاری نخواهد داشت. برای درک راحتتر این موضوع کافی است بدانید، نرمافزار لایت روم بر روی فرمت XMP کار کرده که تنها تنظیمات و عملکردهایی را که بر روی یک عکس اتفاق میافتند را ذخیره میکند. در نتیجه هیچ گاه نباید نگران فایل اورجینال خود باشید.
5- فراگیری آسانتر و قیمت کمتر
نرمافزار لایت روم به مراتب ابزارهای کنترلی کمتری از فتوشاپ دارد و منوهای آن نیز ساختاری آسانتر دارند. تمامی این موارد، فراگیری نرمافزار لایت روم را آسانتر کرده است. نرمافزار لایت روم با قیمت 299 دلار توسط کمپانی ادوبی به بازار عرضه میگردد.

برخی از نقاط ضعف نرمافزار لایت روم
تقریباً میتوان گفت لایت روم نسبت به فتوشاپ هیچگونه امکان روتوش تصویری ندارد و این بزرگترین نقطه ضعف این نرمافزار نسبت به فتوشاپ است. این نقطهی ضعف در ترکیب عکسها و همینطور ویرایش آنها نیز وضعیتی مشابه دارد.
لایت روم بهعلت آنکه همچون فتوشاپ قادر به کار بر روی پیکسلها نیست، نتوانسته است هیچ گاه در این زمینه رقیبی برای فتوشاپ باشد. یکی دیگر از نقاط ضعف لایت روم نسبت به فتوشاپ، محدودیت آن در ادیت انواع فایلهای گرافیکی به جز فرمتهای عکس است. فتوشاپ در نقطهی مقابل با انواع گرافیکهای دوبعدی و سهبعدی میتواند کار کند.
جمع بندی مقایسه نرمافزار فتوشاپ با لایت روم
واقعیت مقایسه نرمافزار فتوشاپ با لایت روم به ما نشان میدهد که این دو نرمافزار نه تنها رقیبی برای یکدیگر نیستند بلکه ادوبی آنها را بهعنوان مکمل یکدیگر به بازار عرضه کرده است.
ترکیب این دو نرمافزار تقریباً تمامی نیازهای یک عکاس حرفهای را برطرف خواهد کرد. به هر علت ما در ایران به این نرمافزارها بهصورت رایگان دسترسی داریم. به شما بهعنوان یک عکاس یا علاقهمند به دنیای تصویر یا گرافیک توصیه میکنیم کار با این دو نرمافزار کاربردی از شرکت ادوبی را فرا بگیرید.